Hudson odkrywa eleganckim podręczników zderzając, filozofie próby zaspokoi apetyty trudne blanco, które osobaen sposób obdarowana mogła wpisać nazwisko swego wrogapowodować jego uwięzienierajachentalności wschodniej, jak Rosjarusy panujący był absolutnym panem życiamierci swoich poddanych. Cnotą Polski było to, że żadenaszych królówrzeciwieństwie do olbrzymiej większości innych krajów, nie został zabity przez własny naród. Ze słynnych przykładówachodu można wymienić np. znanegoolsce Henryka Walezegoastępnego Henryka IV lub ostatniegoudwików, Ludwika XVI Anglii okrutne zamordowanie Edwarda II lub egzekucję monarchy Karolaa czasów Cromwella. Wielka ilość panującychaństewkach włoskich została otruta lub zgładzonanny sposób Rosjistatnim półtora wieku istnienia caratu, prawie wszyscy monarchowie przenieśli się tamten światomocą swoich poddanych, włączająco członków własnej rodziny. Nie było lepiejaństwach Ameryki Południowej, gdzie prezydenci przywłaszczali sobie całą władzę, kradli mienie publiczneyli zabijani lub wypędzani przez następny zamach stanuepublice Haiti, od czasu uzyskania niepodległości za Napoleona, prawie żadnałów państwa nie zmarła własną śmiercią. Jednymielicznych wyjątków był Papa Doc Duvalierrugim jego syn, który czmychnąłraju zanim jego wdzięczni poddani wykazali mu, jak bardzo im zależy, by ich dożywotni prezydent jak najprędzej znalazł szczęścieiebieolsce zabójstwo Przemysławaąsawie było dziełem wysłanników brandenburskich. Niektórzy uznają tę rzadką cechęistorii Polski brak królobójstwa ale szeroko omawiają udany zamach prezydenta Narutowicza, starając się wmieszaćo kierunki polityczne. Jak jednak wiadomo, ten smutny epizod nowoczesnej historii Polski był dziełem człowieka nienormalnego, tak jak zamachy prezydenta Kennedy'ego czy Reagana. Istoty nacjonalizmu nie każdy rozumieajbardziej ogólnym ujęciu dobrze rozumiany nacjonalizm to nic innego jak poczucie jedności narodowej. Nacjonalizm włoski Garibaldiegoavoura doprowadził do scalenia państwarugiej połowie XIXacjonalizm żydowski pozwolił odbudowanie państwa po blisko dwóch tysiącach lat obcego panowania; nacjonalizm Anglików dał im dumę narodową, poczucie godnościrzekonanieierwszoplanowej roli, którą powinni odegraćwiecieacjonalizm polski podkreślał konieczność troskiosy wszystkich obywateli, bez zajmowania się jedną warstwą ludności: robotnikami chłopami lub wyższymi klasami społeczeństwa Oczywiście, prawdziwy nacjonalizm nie nic wspólnegoitleryzmem czy faszyzmem. Nazizm tytułował się, dla zamydlenia oczuocjalizmemacjonalizmem rzeczywistości był tylko zezwierzęceniem, które dało upust najgorszym instynktom ludzkim, nienawiściiszczenia pod pozorem szukania obszaru życiowego dla narodu panów. Ekscesyrańcowości niektórych fanatyków różnych ruchów politycznych są zjawiskiem powszechnymrudno jest ich uniknąć. Można sobie postawić dodatkowo pytanie, dla kogo pouczenia surowych narodowych krytyków są przeznaczone. Ich główne hasła to: uczmy sięistorii, nie popełniajmy dawnych błędów, bądźmy mądrzejsi przyszłość. Jeśli chodzitarsze pokolenie, to ono nie doczeka się odbudowy krajurządzania goepszy sposób, niż za dawnych czasów. Dla niego więc wskazówki, aby czegoś nauczyć siębiegłych dziejów, nie są potrzebneeżeli chodziłodych, to system stałego narzekaniarytykowania jest najgorszym podejściem, szczególnie jeżeli oparty jest fałszywych przesłankach. Psychologowie stwierdzili, że samo karcenie dzieci zwykle nie daje pozytywnych wyników, jeżeli nie jest połączoneochwałą za dobre uczynki. Młode polskie pokolenie za granicą, zniechęcone do przeszłości narodutórego pochodzi, nie będzie się starało poprawiać rzekomych starych błędów, lecz po prostu odetnie się od polskościsiąknieiejscowe społeczeństwotórym żyje. Oczywiście, zjawisko to, które obserwujemyażdym kraju naszej emigracji, więcej niż jedną przyczynę, powinniśmy jednak starać się jemu zapobiecie przyspieszać. Nigdy nie twierdziłem, że nie popełniliśmy żadnych błędów, ale nie można jednostronnie podchodzić do zjawisk historycznych. Oczywiściekresie międzywojennym polityka polska wielokrotnie schodziła manowce, ale nie jest to powodem, aby potępiać całą naszą przeszłość. Naturalnie też liberum vetoawnej Polsce nie było instytucją dobrą. Tu łatwo jest mentorom dać upust swoim krytycznym uwagomłych stronach veta rozwodzono się więcej niż dostatecznie. Mało kto zdaje sobie sprawęego, że po pierwsze nie było ono izolowanym polskim zjawiskiemyciu narodów; po drugie nie odegrało onoistorii kraju tak wielkiej roli, jaką mu się często przypisujeo trzecie, że miało głębokie filozoficzne podstawy. Omówienie tego zagadnienia wymagałoby osobnego opracowania. To, że Frycz Modrzewski czy Skarga kreślili program naprawy, nie świadczyadach polskiego systemuwoich podstawowych założeniach był on dobryyprzedzał inne narody, ale nic tym świecie nie jest doskonałesiłowania wprowadzenia ulepszeń są normalną reakcją światłych mężów stanubywateliadnym ustroju demokratycznym nie zabraknie głosów wzywających do pewnych zmian. Nie ich tylko gdzie naród żyje pod terrorem władzy absolutnej, prócz tegoażdym kraju, niezależnie od stopnia doskonałości jego ustroju, są ludzie którzy nienależycie wykonują swoje obowiązki, nie wykazują moralnościyciu publicznymrzedkładają własne korzyści nad dobro ogółu. Do nich właśniełównej mierze zwracał się Skarga. Przydałby się onażdym kraju każdym okresie. Może grzech pierworodnyistorii Polski popełnił Lech, który zdecydował się osiąśćałożyć Lechicję równinie otwartej ze wschodu, zachoduółnocy, nie mającej naturalnej ochrony przed najazdami. Może lepiej było zakładać państwo jakiejś niedostępnej wyspie czy przynajmniej trudno dostępnym półwyspie. Ale tym wypadku, jak wykazała historia, nie żadnej gwarancji, że kraj ostoi się przed podbojem silniejszych. Nawet Anglia, izolowana od reszty światahroniona morzem, nie oparła się zalewowi przez Duńczykówotem Normanówej wodzowie uciekli lub zostali wymordowani. Grecja, otoczona wodąrzech stron, została podbitaierpiała pod jarzmem tureckim przez stulecia. Hiszpania, opartairenejeednej stronytoczona oceanemorzemnnych stron, nie oparła się naporowi Maurów, którzy rządzili większością półwyspu przez wiele latagalopowali się aż pod Poitiersotem doznała inwazji przez Napoleona. Wydaje się czasami, że jesteśmy najbardziej prześladowanym przez historię narodem świataymczasemziejach ludzkości wiele krajów padało, traciło byt państwowy, było niszczonychudność podlegała ludobójstwuońcu XIXocjolog polsko-austriacki Gumplowicz stwierdził, że życie tej ziemi polegało bellum omnium contra omnesużej mierze miał rację. Jeżeli ktoś upolował sobie sarnę lub miał ładną żonęukcesu zazdrościł mu ktoś inny, to brał maczugę, bił szczęśliwca po głowieeżeli był silniejszy, zabierał mu to co chciał. Po utworzeniu się organizacji plemiennychotem państwowych, taka samowola została oficjalnie zabroniona Niestety, podobne zachowanie nadal istniejeyciu narodów. Do najnowszych czasów wojna była uznana za jednąrzyjętych metod prowadzenia polityki międzynarodowejyniszczanie kultury, języka czy religii podbitego narodunęcanie się nad zwyciężonymi było rzeczą normalną. Liga Narodówrganizacja Narodów Zjednoczonychch wszystkimi niedoskonałościamiadami, są krokiem we właściwym kierunku. Przyszłość ludzkości